بازآفرینی احساس جدا شدن از تن در آزمایشگاه
بسیاری از کسانی که در حوادث تا آستانه مرگ پیش رفته اند جدایی از تن را تجربه کرده اند
کارشناسان موفق شده اند در آزمایشگاه داوطلبان را دچار این احساس کنند که از تن خود جدا شده اند.
این آزمایش ها، که جزئیات آن در نشریه “ساینس” چاپ شده، توضیحی علمی برای پدیده ای که از هر ۱۰ نفر یک نفر تجربه می کند ارائه می کند.
دو تیم از دانشمندان با استفاده از عینک های واقعیت مجازی، مغز را دچار این توهم کردند که تن در جای دیگری قرار دارد.
این توهم تصویری، توام با این احساس که بدن واقعی آنها لمس می شود، داوطلبان را دچار این تصور کرد که از جسم فیزیکی خود فاصله گرفته اند.
محققان می گویند یافته های آنها می تواند دارای کاربردهای عملی باشد، از جمله کمک به ارتقاء بازی های ویدیوئی به یک سطح بالاتر مجازی، به طوری که بازیگر احساس کند عملا در محیط بازی قرار گرفته است.
برای برخی، تجربه جدایی از تن به صورت خودجوش روی می دهد، درحالی که برای دیگران به شرایط فوق العاده خطرناک، مثلا قرار گرفتن در آستانه مرگ، یا در یک وضعیت خواب آلوده یا استفاده از الکل و مواد مخدر روی می دهد.
یک نظریه می گوید که این مربوط می شود به چگونگی برداشت هر فرد از بدن خود - کسانی که غمزده یا کمتر با بدن خود در تماس هستند بیشتر دچار حالت جدایی از تن می شوند.
اما دو تیم دانشمندان از “دانشگاه کالج لندن” در بریتانیا و موسسه فدرال فناوری در لوزان سوئیس معتقدند که یک توضیح نورولوژیکی برای این پدیده وجود دارد.
مطالعه آنها حاکی از این است که قطع ارتباطی میان مدارهای مغزی که مسئول پردازش اطلاعات بصری و لمسی هستند، ممکن است عامل احساس جدایی از تن باشد.
در آزمایشی که در سوئیس انجام شد، محققان از داوطلبان خواستند درحالی که عینک های نمایش دهنده تصاویر ویدئویی به چشم زده بودند، مقابل یک دوربین بایستند.
از طریق این عینک های ویژه، داوطلبان می توانستند تصویر ویدئویی از پشت خود را ببینند - یک “جسم خود مجازی” سه بعدی که انگار روبروی آنها ایستاده بود.
وقتی محققان پشت داوطلبان را با یک قلم لمس کردند، داوطلب می توانست پشت مجازی خود را در حالی که لمس می شد چه همزمان یا با تاخیر ببیند.
داوطلبان گفتند که این تجربه طوری بوده که انگار این حس در اثر تماس قلم با پشت مجازی آنها ایجاد شده و نه تماس با پشت واقعی آنها، که آنها را دچار این احساس کرد که جسم مجازی متعلق به آنهاست، نه اینکه تنها یک تصویر (هولوگرام) باشد.
داوطلبان
حتی وقتی که دوربین طوری تنظیم شد که به جای پشت داوطلب، از یک آدمک که پشت آن درحال لمس شدن بود فیلم بگیرد، داوطلبان باز هم گزارش دادند که احساس کرده اند که انگار جسم آدمک، جسم خود آنها بوده است.
و جالب اینکه وقتی محققان عینک های نمایش دهنده ویدئو را خاموش کرده و داوطلبان را چند قدم به سوی عقب هدایت کرده و سپس از آنها خواستند به جای اول بازگردند، داوطلبان از جای اولیه جلوتر رفتند و نزدیکتر به نقطه ای که “خود مجازی” آنها قرار داشت ایستادند.
دکتر هنریک ارسون که تحقیقات دانشگاه کالج لندن را هدایت کرد، با استفاده از تست های مشابه دریافت که داوطلبان وقتی احساس کردند خود مجازی آنها تهدید می شود، یعنی وقتی به نظر می رسد هدف ضربات چکش قرار می گیرد، واکنشی روانی نشان دادند که در این مورد افزایش تعرق بود.
دکتر ارسون گفت: “این آزمایش نشان داد که چشم انداز اول شخص اهمیتی حیاتی برای تجربه یکی بودن با تن دارد. به عبارت دیگر، ما احساس می کنیم که تن ما همانجایی است که چشم می بیند.”
دکتر سوزان بلکمور، روانشناس و استاد مهمان در دانشگاه غرب انگلستان گفت: “این مطالعه بالاخره تجربه جدایی از تن را در آزمایشگاه خلق کرده است و یکی از تئوری های عمده درباره چگونگی وقوع آن را محک زده است.”
“دانشمندان از قدیم مظنون بودند که سرنخ این تجربه های خارق العاده و گاه دگرگون کننده، در به هم زدن توهم عادی ما از قرار داشتن خود در پشت چشم است، و جایگزین کردن آنها با یک دیدگاه تازه از بالا یا از عقب.”